Een vorige keer schreef ik over “de vreemdeling” als element in de voorstelling “Hold your ground / Zomersneeuw” van Boilerhouse. Nu wil ik het over een ander element hebben dat een rol speelt in de voorstelling: de koffer. Dat kan als verloren of kwijtgeraakte koffer zijn, als gestolen koffer, als weggegeven koffer of gevonden koffer. Of anonieme koffer.
Een koffer is een omhulling van een binnenwereld die iemand met zich meeneemt wanneer hij of zij op reis gaat. Of moet vluchten. Iemand die met een koffer rondloopt is in elk geval niet thuis, bevindt zich niet op zijn of haar eigen plek. In de koffer zit doorgaans een representatie van het thuis dat tijdelijk of permanent achtergelaten is. Alleen wat je echt nodig hebt, wat echt belangrijk is, gaat erin en neem je mee. Het liefst zou je alles meenemen natuurlijk, zodat je je overal thuis kunt voelen, maar een volledig thuis past nooit in een koffer.
Tenzij je vertrouwen zo groot is dat je ervan uitgaat dat je overal alles zult vinden wat je nodig hebt, en dat je eigenlijk alleen maar dingen hoeft mee te nemen die je kan weggeven. “Maar dat moet ik nog leren”, zegt iemand in een brieffragment uit een gevonden koffer. Wie die briefschrijver is blijft onbekend, eigenlijk net zo onbekend als de vreemdeling voor wie die brief blijkbaar geschreven is.
Een koffer is een naar binnen gekeerd extract van een thuis, dat door zijn omhulling onzichtbaar is. Maar ook beschermd. Een koffer is een geheim, net als een brief in een verzegelde envelop. Verzegeling en omhulling maken de nabijheid van de inhoud onbereikbaar. Althans voor wie het postgeheim respecteert. Is er ook een koffergeheim?
Een koffer als gevonden voorwerp heeft onmiddelijk iets tragisch. Want hoe raakt iemand nou een koffer kwijt? En wat zit er dan in die koffer? Zolang hij gesloten is, omsloten blijft door die dunne leren of plastic huid die de inhoud scheidt van de omgeving, blijft de wereld die in de koffer zit verborgen. En in die zin ook betekenisloos. Misschien blijft die verborgen kofferwereld ook wel betekenisloos als de koffer uiteindelijk geopend wordt, door nieuwsgierige handen en ogen. Dat hangt af van wat er in zit. Zijn het alleen maar kleren, een toilettas, misschien wat boeken, dan kom je niet verder dan te vermoeden dat de koffer van een man of een vrouw moet zijn geweest uit dit of dat land (als je de taal van de boeken kunt herkennen tenminste). Misschien zit er ook nog wel een naamkaartje aan dat op iets van identiteit wijst. Maar wat als er bijvoorbeeld alleen brieven in een koffer zitten? Of de koffer is leeg, of bijna leeg?
Wat gebeurt er met spullen en herinneringen, als degene die ze in een koffer verzamelde en meenam op reis, niet meer op dezelfde plek is als de koffer? Kan de band tussen koffer en eigenaar ooit nog hersteld worden? Gelukkig is er iemand die op alle gevonden koffers let, ze verzamelt en opbergt op een plek waar de onbekende eigenaars ze ooit kunnen ophalen. Als zo’n ooit ooit nog komt. Maar daar gaat hij niet over. Hij zorgt gewoon voor alle koffers die hij tegenkomt. Hij is niet degene waarvan in de voorstelling gezegd wordt “maar één is er die altijd wit blijft”. Wie hij dan wel is blijft net zo onbekend als de inhoud van de koffers.
Kom je ook kijken naar de voorstelling “Hold your ground / Zomersneeuw”? Tickets bestel je bij Stichting Boilerhouse.
