Er gaat sinds afgelopen week weer zo’n tekst (hij staat hieronder bij de 1e voetnoot) rond op Facebook, die met trompetterige triomfantelijkheid op tijdlijnen wordt gedeeld. Deze tekst begint met de zin: “Ik ben volledig gevaccineerd en nee, ik weet niet wat erin zit – noch in dit vaccin, noch in de vaccins etc..” Wat volgt is dan een soort pro-vaccinatie-manifest, dat wordt afgesloten met de zin: “Tekst gekopieerd van een vriend; voel je vrij om hetzelfde te doen…”
Wie is die “vriend” waarvan deze tekst gekopieerd is? En belangrijker nog: wie is de oorspronkelijke “vriend” waar het allemaal mee begonnen is? Dat is moeilijk te traceren, maar ik zou dolgraag de bron van deze tekst leren kennen.2)
Valt dan niemand over de on-Nederlandse stijl, de taalfouten (“… en of dat restaurant waar we net aten echt schoon voedsel gebruikten en regelmatig hun handen wasten..“?), de zo langzamerhand herkenbare manier van formuleren, dezelfde “geest” als bij vergelijkbare berichten die uit deze “fles” spreekt?
De tekst staat in de ik-vorm, en “Ik” is ook het woord waarmee deze tekst begint.
Wie is dit “Ik”, waaruit deze tekst is voortgevloeid? Die vraag blijft onbeantwoord. Maar vanaf het moment dat iemand deze tekst deelt op zijn of haar tijdlijn, verandert dit oorspronkelijke ik: het wordt een ander ik, een gekopieerd ik, een plaatsvervangend, substituut-ik, waaraan elke deler van deze tekst zijn eigen ik-plek afstaat, geheel vrijwillig. Men laat zich vertegenwoordigen op de enige plek waar men zichzelf is: het ik. Of dat nou vanuit herkenning gebeurt of vanuit de behoefte zich te kunnen scharen achter iets gemeenschappelijks, of vanuit puur bestiaal enthousiasme: allemaal te begrijpen, behalve daarin dat je je door een andere entiteit laat representeren op de enige plek waar je “ik” kan zeggen, namelijk waar het om jezelf gaat.
Denkend aan de entiteit die historisch gezien de diepst beduidende maar minst begrepen “Ik ben”-zinnen heeft uitgesproken (“Ik ben het brood des levens” bijvoorbeeld), stelt deze “Ik ben volledig gevaccineerd”-zin zich als een opdringerige tegenhanger en ontkenner daarvan voor de geest op.
“Ik ben het brood des levens” zeggen, is het uitspreken van een identiteit, en hetzelfde geldt voor de uitspraak “Ik ben volledig gevaccineerd”: ook dat werkt als het uitspreken van je identiteit. Maar is dat werkelijk de identiteit die je wilt hebben, is dat alles wat je wilt zijn: “volledig gevaccineerd”? Door jezelf met die identiteit te omlijnen en af te bakenen, creëer je voor diegenen die niet gevaccineerd zijn de identiteit van het niet-gevaccineerd zijn. Wat voor hen eerst een keuze was waarmee zij iets voor zichzelf bepaalden, wordt ze nu opgedrongen als identiteit die hén bepaalt. Alsof je wanneer je net getrouwd bent ineens heel hard tegen mensen die niet getrouwd zijn gaat roepen dat ze ongehuwd zijn, en dat dat roepen dan iets zou moeten betekenen.
Impliciet zegt deze hele “Ik ben volledig gevaccineerd”-tekst niets anders dan dat alles wat er qua corona misgaat door ongevaccineerden komt, en dat dan onder het mom van het ‘vieren’ van de eigen levensovertuiging, die inhoudt dat je laten vaccineren een soort daad van medemenselijkheid is (lees: dat je heel asociaal en dom bent als je je niet laat vaccineren). Prima dat jij een overtuiging hebt, maar blijf van de identiteit en overtuigingen van anderen af. Dat jij je laat vaccineren maakt van mij of wie dan ook geen ongevaccineerde. Dat ik of wie ook zich niet wil laten vaccineren is geen identiteit maar een keuze. Die keuze is wel deel van die identiteit, maar bepaalt haar niet. Ik bepaal mijn keuzes. Daarom zou ik ook nooit een tekst kopiëren en op mijn tijdlijn zetten waarin een ander ik namens mijzelf spreekt. Een grotere tegenstrijdigheid is haast niet denkbaar. Schrijf dan tenminste je eigen tekst.
En nu ga ik weer verder met Sinterklaasgedichten schrijven, wat ook het aannemen van een andere identiteit is, maar dan als keuze van het eigen ik, en ook maar tijdelijk, en vooral: speels.
- Het gaat om deze tekst:
“Ik ben volledig gevaccineerd en nee, ik weet niet wat erin zit – noch in dit vaccin, noch in de vaccins die ik als kind kreeg, noch in een Big Mac of hotdog of behandelingen voor andere aandoeningen of het nu gaat om kanker, AIDS, polyartritis of vaccins voor baby’s, kinderen of onze dieren.
Ik weet ook niet wat er in Ibuprofen, Paracetamol of andere medicijnen zit, het geneest gewoon mijn hoofdpijn en mijn pijnen.
Ik weet niet wat er in de inkt zit voor tatoeages, of wat er in mijn zeep of shampoo en zelfs wat voor ingrediënt er in mijn deodorant zit.
Ik weet niet wat het lange termijn effect van het gebruik van mobiele telefoons is en of dat restaurant waar we net aten echt schoon voedsel gebruikten en regelmatig hun handen wasten.
Kortom…
Er zijn veel dingen die ik niet weet en nooit zal weten…
Ik weet maar één ding: het leven is kort, heel kort, en ik wil nog steeds veel andere dingen doen dan opgesloten te blijven in mijn huis.
Ik wil nog steeds reizen en mensen knuffelen zonder angst en een beetje gevoel van mijn “vroegere” leven terugvinden.
Als kind en als volwassene ben ik gevaccineerd tegen bof, mazelen, polio, waterpokken, tetanus en nog een flink aantal andere; mijn ouders en ik vertrouwden de wetenschap en hoefden nooit te lijden aan een van de genoemde ziekten of deze over te dragen.
Ik ben volledig gevaccineerd, niet om jou of de overheid te plezieren maar:
* Om niet te sterven aan Covid-19.
* Om geen ziekenhuisbed te bezetten als ik ziek word, om juist mensen met een hartziekte, kanker, lijdend aan copd of wat dan ook wél een bed te gunnen om beter te kunnen worden.
* Om geen PCR- of antigene tests te hoeven doen om naar een restaurant te gaan, op vakantie te gaan en nog veel meer dingen die nog kunnen komen …
* Om mijn leven te leven.
* Om mijn familie en vrienden te zien en te knuffelen
* Om ook jou te beschermen.
Tekst gekopieerd van een vriend; voel je vrij om hetzelfde te doen…” - Ik heb al eens eerder iets geschreven over eenzelfde soort bericht-hype (“Laat me je websites zien!”), en zou elke zoveel maanden weer iets kunnen schrijven over vergelijkbaar rondgaande berichten.
Non cogito ergo sum